Suchość w jamie ustnej, zwana również kserostomią, to uczucie suchości w ustach. Może wystąpić w różnych okolicznościach (choroba, przyjmowanie leków, starzenie się...) i jest spowodowana niedostateczną produkcją śliny. Suchość w jamie ustnej dotyka około 10% wszystkich ludzi i występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn. Zaburzenia wydzielania śliny dotyczą głównie osób starszych oraz tych, które najczęściej przyjmują leki.
Opis suchości w ustach
Jeśli poranne uczucie suchości w ustach lub po wysiłku fizycznym jest zupełnie normalne, o kserostomii mówimy wtedy, gdy uczucie suchości utrzymuje się. Ważne jest, aby rozpoznać objawy suchości w jamie ustnej. Suchość w ustach może być nie tylko irytująca i nieprzyjemna, ale może mieć również konsekwencje dla zdrowia jamy ustnej. Nieleczona suchość jamy ustnej może zwiększyć ryzyko nieświeżego oddechu, ubytków i infekcji jamy ustnej. Pierwszym krokiem do uzyskania niezbędnej ulgi nawilżającej przy jednoczesnej poprawie ogólnego stanu zdrowia jamy ustnej jest rozpoznanie objawów suchości jamy ustnej. Może pojawić się szereg objawów towarzyszących. Należą do nich:
- stałe uczucie suchości,
- "lepkości" jamy ustnej i gardła
- zwiększone pragnienie
- nieświeży oddech (znany jako halitoza)
- podrażnienie języka lub uczucie pieczenia
- trudności w jedzeniu, połykaniu, a nawet mówieniu
- ból gardła
- zmniejszony smak
- lub choroby dziąseł czy próchnicy zębów
Przyczyny suchości w jamie ustnej
Suchość w jamie ustnej jest spowodowana zmniejszeniem produkcji śliny przez gruczoły ślinowe.
Może to być spowodowane różnymi czynnikami.
- przyjmowanie niektórych leków, jest to najczęstsza przyczyna. Kserostomia jest skutkiem ubocznym wielu terapii, przepisywanych na przykład przeciwko: wysokiemu ciśnieniu krwi, alergii (leki przeciwhistaminowe), przeziębieniu oraz astmie (niektóre leki rozszerzające oskrzela). Suchość w ustach pojawia się także po lekach przyjmowanych na depresję oraz zaburzenia snu i trawienia – informuje psychiatra Monika Jaroszyńska.
- choroba lub infekcja: cukrzyca, choroba Parkinsona, zespół Goujerot-Sjögrena (choroba autoimmunologiczna), reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Alzheimera, stwardnienie rozsiane
Przebieg i możliwe powikłania suchości w jamie ustnej
Suchość w jamie ustnej jako taka jest na ogół łagodna, choć może mieć znaczny wpływ na jakość życia, zwłaszcza powodując stały dyskomfort, ból lub trudności podczas jedzenia, nieświeży oddech itp. Dlatego ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem lub stomatologiem w celu zidentyfikowania przyczyny i szybkiego znalezienia rozwiązania. Pomocy chętnie udzieli Miriam Wilczyńska, internista.
Jakie są konsekwencje kserostomii?
W przypadku utrzymywania się suchości w jamie ustnej mogą wystąpić mniej lub bardziej upośledzające dolegliwości:
- nieświeży oddech (halitoza),
- trudności w połykaniu, w rozpoznawaniu smaków, a nawet zaburzenia zmysłu węchu (anosmia),
- zwiększona podatność na rozwój bakterii, próchnicę lub zapalenie dziąseł,
- utrzymywanie się bolesnych pęknięć w kąciku warg lub w jamie ustnej.
Leczenie i zapobieganie: jakie rozwiązania?
Aby zapobiec wystąpieniu suchości w jamie ustnej, zaleca się
- ograniczyć spożywanie tytoniu, alkoholu, a nawet kawy i napojów gazowanych, które mogą nasilać objawy;
- należy regularnie pić niewielkie ilości wody, aby nawilżyć jamę ustną, a w sypialni umieścić nawilżacz powietrza, aby ograniczyć dyskomfort w nocy;
- w razie potrzeby można raz lub dwa razy dziennie zastosować substytuty śliny (spray nawilżający na bazie mucyny, karboksymetylocelulozy, estrów glicerolu itp.) lub żuć cukierki bez cukru lub gumy do żucia, aby pobudzić wydzielanie śliny;
- jeśli przyczyną suchości w jamie ustnej są leki, czasami konieczna może być zmiana leczenia lub zmiana molekuły, jeśli jest to możliwe;
- wreszcie, w przypadku kserostomii, ważne jest, aby mieć nienaganną higienę jamy ustnej i regularnie konsultować się z dentystą, aby zapobiec pojawieniu się próchnicy, wśród innych zaburzeń.
